Τριαντάφυλλος Σερμέτης

Κατηγορία: Βιβλία

                   Το βιβλίο διανέμεται δωρεάν

Σηµείωµα της συγγραφέως

Το παρόν βιβλίο αποτελείται από τρία µέρη.


Στο πρώτο µέρος παρατίθεται το πόνηµά µου Μίκης Θεοδωράκης, Διάλογοι στο Λυκόφως:Συνοπτική παρουσίαση, το οποίο προλογίζει ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης, που εκδόθηκε το 2016 και εξαντλήθηκε.

Το δεύτερο µέρος αποτελείται από τα πέντε άρθρα µου για το βιβλίο του Μονόλογοι στο Λυκαυγές, από το Σχόλιο του Μίκη µε τίτλο «Εγώ δεν ξεχνώ» και από το κείµενό του «Επιστολή σε Νεοέλληνα ζωγράφο».

Στο τρίτο µέρος, µε το άρθρο µου «Ο Μίκης µας καλεί σε ένα Νέο Κίνηµα Ζωής», παρουσιάζω τη νέα φιλοσοφική και πολιτική πραγµατεία του Θεοδωράκη «Μονοπάτι προς το µέλλον», η οποία συµπεριλαµβάνεται αυτούσια. Καθώς, όµως, το «Μονοπάτι προς το µέλλον» αποτελεί τη συνέχεια των δύο άρθρων πραγµατειών του Θεοδωράκη «Η αγριότητα του πολιτισµού» και «Οι βιοµηχανίες πολέµου να γίνουν βιοµηχανίες ειρήνης», θεώρησα σκόπιµο να τα συµπεριλάβω στην παρούσα έκδοση, ώστε ο αναγνώστης να έχει µια ολοκληρωµένη άποψη της φιλοσοφικής και πολιτικής ανάλυσης του Θεοδωράκη για τον σηµερινό Άνθρωπο και τον Πολιτισµό και να γνωρίσει την πρότασή του για τη ζωή, την κοινωνία και το µέλλον της ανθρωπότητας.

Ο πρόλογος είναι του Τριαντάφυλλου Σερµέτη µε το πρώτο άρθρο απάντηση, που δηµοσιεύθηκε στο διαδίκτυο, στο δηµόσιο κάλεσµα του Μίκη για διάλογο για την πραγµατεία του «Μονοπάτι προς το µέλλον». 

Ο πρόλογος προστέθηκε στο βιβλίο κατόπιν επιθυµίας του Μίκη, όπως εκφράζεται στην επιστολή του την οποία παραθέτω.

Το βιβλίο ολοκληρώνεται µε τον επίλογο του Τριαντάφυλλου, κατόπιν δικής µου επιθυµίας στην οποία ανταποκρίθηκε µε συγκινητική προθυµία. Τον ευχαριστώ. 

Μέσα από τα βάθη της καρδιάς µου ευχαριστώ τον Μίκη Θεοδωράκη, αυτόν τον µοναδικό άνθρωπο, ο οποίος µε δίδαξε την ελληνική θέαση του κόσµου. Η ζωή του, η µουσική του, η πολιτική και φιλοσοφική του θεώρηση για τον άνθρωπο και τον κόσµο έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διαµόρφωση της σκέψης µου και χάραξαν τον νέο δρόµο της ζωής µου.

Αναστασία Βούλγαρη
Οκτώβριος 2017

 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

fShare
Write comment (0 Comments)

Κατηγορία: Άρθρα

 

 

 

Άρθρο μου σχετικά με κείμενο του Μίκη Θεοδωράκη: «Μονοπάτι προς το μέλλον»

Του Τριαντάφυλλου Σερμέτη

Στην Ελλάδα της πνευματικής καθίζησης υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που αντιστέκονται και επιχειρούν να αναγνώσουν την πραγματικότητα και να περισώσουν την αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Οι ιδέες ενός μεγάλου Έλληνα με παγκόσμια απήχηση, του Μίκη Θεοδωράκη, προσπερνάνε την μίζερη εφημερότητα και ανυψώνουν τον άνθρωπο στην ουσία της ίδιας της ζωής. Στην τελευταία του παρέμβαση, στις 20 Αυγούστου, ο Μίκης αποδεικνύει τη μεστότητα των σκέψεών του και εκφράζει φιλοσοφικές και πολιτικές σκέψεις που αποτελούν παρακαταθήκη για την ανθρωπότητα.

Στο άρθρο αυτό ο Μίκης διαβλέπει ότι η ανθρωπότητα φτάνει σε ένα τέλος και τα μέχρι τώρα συστήματα διακυβέρνησης πλέον είναι στα όρια του τέλους τους. Διαπιστώνει το μηδενισμό που κυριαρχεί στην εποχή μας και στη σύνθλιψη του ανθρώπου. Θεωρεί ότι «τα κοινωνικά και πολιτικά συστήματα που δοκιμάστηκαν έως σήμερα, τελικά αποδεικνύεται ότι δεν κατόρθωσαν να αντιμετωπίσουν τον Άνθρωπο στην ολότητα και στην πολυπλοκότητά του». Ο άνθρωπος αυτοτιμωρείται, γιατί δεν σεβάστηκε την ανθρωπινότητά του από την πρώτη στιγμή που συγκροτήθηκε σε κοινωνία. Ο Μίκης εδώ κάνει την καίρια διάγνωση και αναγιγνώσκει την κύρια αιτία αυτής της οριακής κατάστασης που πλέον έχει περιέλθει ο κόσμος. Εμβαθύνει με μεστή φιλοσοφική σκέψη και εντοπίζει το πρόβλημα του ανθρώπου, ανεξάρτητα από την ιστορική περιόδο, που δεν τον αφήνει να ζήσει αρμονικά.  Το πρόβλημα είναι ο φόβος και η ανασφάλεια που συνέχει τον άνθρωπο γενεαλογικά ως ένστικτο. Και το αντιπαραθέτει με τη λογική. Η λογική, όμως, είναι εκείνη που τον βγάζει από τη θέση του θύματος και τον εντάσσει στη θέση του θυρευτή, πρώτα απέναντι στη φύση και στη συνέχεια έναντι του ίδιου του συνανθρώπου του. Όταν και ο ίδιος ο άνθρωπος άρχισε να συμπεριφέρεται με βίαιο τρόπο στον ίδιο τον άνθρωπο, ο φόβος και η ανασφάλεια επιτάθηκαν και τότε εμφανίστηκε και η αίσθηση της μοναξιάς και η ατομικότητα. Προκειμένου να ανταποκριθεί στις συνθήκες αυτές, ο άνθρωπος ανέπτυξε τη νόηση και τη δημιουργικότητά του για να μπορέσει να αμυνθεί. Η ατομικότητα και η νόησή του δημιούργησαν την αίσθηση της προστασίας, τουλάχιστον μερικής, δίχως, όμως, να αφανίσουν την αίσθηση του φόβου και της ανασφάλειας. Η δραματικότητα της ανασφάλειας πήρε μεγάλες διαστάσεις, όταν τα μέσα που ανέπτυξε για την άμυνά του μεταστράφηκαν σε μέσα επίθεσης και απειλής στους άλλους ανθρώπους. Εκείνα που είχε δημιουργήσει για άμυνα από τα ζώα, εξελίχθηκαν σε όπλα εναντίον των ανθρώπων, εναντίον άλλων ομάδων, φυλών, εθνοτήτων ακόμα και των ίδιων των οικογενειών. Ο φόβος χρησιμοποιήθηκε ως μέσον για να υποτάξει ο ισχυρότερος τους πιο αδύναμους. Ο εκφοβισμός λάμβανε διάφορες μορφές, είτε σωματικών απειλών είτε υλικών. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε ο φόβος για επιβολή οικονομικών και πολιτικών ομάδων και η υποταγή άλλων ομάδων στις ισχυρότερες ομάδες. Ολόκληρες κοινωνίες και έθνη, με το όπλο του φόβου, υποτάχθηκαν σε αυτούς που διέθεταν στρατιωτική ισχύ. Ταυτόχρονα, η ηθική εξαθλίωση που επερχόταν, λόγω της ισχύος, έκανε την απελευθέρωση των ανθρώπων δυσχερή, καθώς πλανιόταν επί μονίμου βάσης ο φόβος του θανάτου. Η επιβαλλόμενη και αναγκαστική υποταγή έχει πάντα ως συνέπεια τη δραματική ψυχική ισοπέδωση του ανθρώπου, που ισοδυναμεί με μη θετικότητα προς τα πράγματα. Επιπλέον, περιορίζεται σε σημαντικό βαθμό η νοητική κίνηση, επέρχεται περιορισμένη παιδεία και πολιτιστική κάθοδος ολόκληρων κοινωνιών και εθνών και μια αναδρόμηση σε προγενέστερες καταστάσεις που οδηγούν σε φθορά και  ηθική απαξίωση. Πολλές φορές στην ιστορία της ανθρωπότητας λαοί και κράτη συνεργάστηκαν υπό την απειλή του φόβου της επίθεσης από άλλα έθνη, προκειμένου να διατηρήσουν την αυτονομία και την αυτοδυναμία τους. Στο πολιτικό επίπεδο, παρατάξεις πολιτικές διαφορετικής ιδεολογικής υφής συνασπίζονται για να αντιμετωπίσουν κινδύνους, αλλά και για να υπερισχύσουν προκειμένου να αναλάβουν την εξουσία. Το πρώτο στάδιο, προκειμένου να επιτευχθεί η φοβική επιβολή, είναι να κλονιστεί η εμπιστοσύνη του ανθρώπου στον εαυτό του· και τούτο επιτυγχάνεται με την ενοχοποίηση του εαυτού. Το τρίγωνο αυτό, εξουσία ενοχή και φόβος, που βασίζονται σε καταγωγικά ένστικτα του ανθρώπου, είναι καθοριστικά στη ζωή των ανθρώπων, είτε ατομικά είτε συλλογικά. Στην καθημερινή ζωή ο φόβος έγινε κανόνας, καθώς έχει διεισδύσει στη νόηση και στο συναίσθημα καταγωγικά, καθορίζοντας αποφασιστικά τις προσωπικές, πολιτικές και κοινωνικές συμπεριφορές. Η υποταγή των ανθρώπων, η οποία επιβάλλεται αναγκαστικά, έχει ως συνέπεια τη σύνθλιψη της ύπαρξης με αποτέλεσμα την απελπισία. Στην εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας προστέθηκε και ο φόβος της ηθικής καταπίεσης, κυρίως από τις θρησκείες, με αποτέλεσμα την πνευματική εξουθένωση του ανθρώπου. Η βίαιη επιβολή θρησκειών, οι οποίες υποτάσσουν την ελευθερία, την αυτοδυναμία και τον αυτοσεβασμό, αποτελεί τη διάχυση του κακού με το μανδύα του καλού. Άλλοτε η ηθική καταπίεση αφορούσε κυρίαρχες πολιτικές εξουσίες, που απέρριπταν πνευματικές αξίες με τις οποίες εμφορούνταν οι άνθρωποι. Σε πολλές περιπτώσεις, ο φόβος του θανάτου από βιολογικά αίτια ήταν ηπιότερος ενώπιον του θανάτου που θα προέρχονταν από ηθική καταπίεση. Για το ζήτημα της εξουσίας, ας επιχειρήσω, με αφορμή τη στοχαστικότητα του Μίκη, να επισημάνω οντολογικά τι συμβαίνει στον άνθρωπο. Η ισορροπία του υποκειμένου ανάμεσα στη φυσική και μεταφυσική του υπόσταση είναι αυτή που προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό το ίδιο το υποκείμενο. Η άμβλυνση των δύο εαυτών του υποκειμένου και η συνειδητοποίηση αυτού του γεγονότος είναι δυνατόν να προκαλέσουν στον άνθρωπο το αίσθημα της ντροπής, καθώς ανακαλύπτεται η διελκυστίνδα δύο μη ταυτοποιήσιμων εαυτών και τούτο προκαλεί ένα είδος αμηχανίας στον άνθρωπο. Και προκαλείται αμηχανία, διότι όταν ένας εξωτερικός μηχανισμός με εξουσιαστικές τάσεις εισβάλλει στο εσωτερικό του υποκειμένου, δημιουργώντας του ενοχές για ένα συμβάν, τότε το υποκείμενο έχει την τάση της αποδιοργάνωσης του ίδιου του εαυτού του, με συνέπεια να τον αντικειμενοποιεί, να αμφισβητεί την αξία της ίδιας της ύπαρξής του και να επαναξιολογεί καθολικά την κρίση του και να επανερμηνεύει με νέα κριτήρια τις πράξεις του. Πρόκειται, εν ολίγοις, για αλλοίωση και διαστροφή της φύσης του ανθρώπου. Πέρα από τη ντροπή που μπορεί να αισθάνεται το Εγώ για τον εαυτό του, το συναίσθημα που υπερβαίνει αυτό το γεγονός είναι το υποκείμενο να νιώθει ντροπή εκ μέρους ενός άλλου υποκειμένου. Με αυτά τα χαρακτηριστικά αναλαμβάνει τον πόνο και την αδυναμία της σχάσης ενός άλλου εαυτού, αποκαλύπτοντας την τραγικότητας της ύπαρξης. Τούτο οδηγεί στο να αμφισβητήσει το νόημα της ζωής. Περισσότερο και από την ντροπή για τον εαυτό, υπάρχει κάτι που την υπερβαίνει· το αίσθημα ντροπής εκ μέρους του άλλου. Σε αυτό το σημείο ενσκήπτει το σημαντικότερο στοιχείο, κατά τη γνώμη μου, για την έννοια της ντροπής στην ύπαρξη του ανθρώπου, το οποίο είναι η αυτοσυνείδηση της μη ταύτισης του Εγώ με τον εαυτό του, με αποτέλεσμα να υπάρχει η αδυναμία ερμηνείας της εξωτερικής πραγματικότητας. Το υποκείμενο αδυνατεί να αντιληφθεί την αλήθεια στην ολότητά της και να ορίσει την εξωτερική πραγματικότητα. Επομένως, εσωτερικεύει την αλήθεια στα όρια της δικής του υποκειμενικότητας. Αυτού του είδους η υποκειμενική αλήθεια αποτελεί τον αμυντικό μηχανισμό της ζωής του, καθώς της δίνει το νόημά του. Η ανάγκη αυτή αποτελεί ζήτημα ζωής και θανάτου της ίδιας της ύπαρξης. Οποιαδήποτε προσπάθεια παραβίασης αυτής της αλήθειας έχει ολέθρια αποτελέσματα. Έτσι, ο άνθρωπος υποτάσσεται στα κατασκευασμένα σχήματα αλήθειας που του προσφέρονται, καθώς υπάρχει η αδήριτη ανάγκη μιας αλήθειας.

 

Έχω την ισχυρή πεποίθηση ότι ο Μίκης Θεοδωράκης, με τη διορατικότητα και τη μεστή φιλοσοφική και πολιτική σκέψη που διαθέτει, ανοίγει πλέον ένα νέο παράθυρο ουσιαστικού διαλόγου, που θα οδηγήσει σε νέα μονοπάτια τον άνθρωπο και θα δώσει τη διέξοδο στην κατάπτωση που επικρατεί στις μέρες μας, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά, είναι ολοφάνερο, και σε ολόκληρο τον πλανήτη.

 

Θεσσαλονίκη,                                                                                           11.9.17

Τριαντάφυλλος Σερμέτης   

Πηγή: http://theodorakism.blogspot.gr/2017/09/blog-post_11.html

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

 

fShare
Write comment (0 Comments)

Κατηγορία: Παρουσιάσεις

 

Παρουσίαση της εκδήλωσης η Ποίηση σε Διάλογο στην Αριδαία στις 26/08/2017.

 

fShare

Κατηγορία: Συνεντεύξεις

 

fShare
Write comment (0 Comments)

Κατηγορία: Άρθρα

*Του Τριαντάφυλλου Σερμέτη

 

Η υπέρβαση του μηδενισμού

Η απόλυτη απαξίωση όλων των αξιών που επικρατεί τα τελευταία χρόνια, σαφέστατα έχει συσκοτίσει το νου των ανθρώπων, καταδεικνύοντας την τραγικότητα της χώρας. Το ζητούμενο που υπάρχει αυτή τη στιγμή δεν είναι άλλο από την επίγνωση ότι αυτή η ιστορική διαδρομή, μια διαδρομή δουλείας και όχι ελευθερίας του κράτους της Ελλάδας, αδυνατεί πλέον να συνεχιστεί στην ίδια λωρίδα του δρόμου. Σκοπός είναι να διανοιχτούν καινούριες λεωφόροι, ώστε το μέλλον να εκτραπεί σε άλλες παραμέτρους, διαφορετικά η χώρα θα αφανιστεί ολοκληρωτικά. Δεν είναι δυνατόν να υπάρξει οποιαδήποτε λύση στο πρόβλημα, και κατά επέκταση στον πολιτισμό της, από καμία πολιτική θεωρία, εάν δεν ληφθεί υπόψη η οντολογική ανάλυση του υπαρξιακού δράματος του ανθρώπου. Πρόκειται για μια πολυσύνθετη διαδικασία, που προϋποθέτει τη συνάντηση των υλικών παραγωγικών σχέσεων και των βαθύτερων υπαρξιακών αναγκών των ανθρώπων. Έτσι, η διαδικασία συγκρότησης πολιτικού υποκειμένου δεν μπορεί να είναι ανεξάρτητη από τη συγκρότηση του εαυτού, του ατομικού και του δημόσιου, τα οποία είναι απόλυτα συμπλεκόμενα μεταξύ τους. Επομένως, είναι επιτακτική ανάγκη να εστιάσουμε, με έναν αδιαμεσολάβητο και ενορατικό λόγο, στη δημιουργία ενός οράματος το οποίο είναι η υπέρβαση του μηδενισμού μέσω μιας πολιτιστικής αναγέννησης, που αυτή θα εμπεριέχει όλα τα ταυτοτικά στοιχεία ενός ανθρωπολογικού τύπου ταυτισμένου με τα στοιχεία της διαφάνειας και της φωτεινότητας, ώστε να αναστηλωθεί ο διαλυμένος πνευματικά άνθρωπος· ένας άνθρωπος, που έχει την ενόρμηση για να αλλάξει, πιθανόν, το δρόμο της χώρας, αλλά δεν ξέρει πώς αλλά και προς τα πού. Έτσι, φυσιολογικά υποκύπτει στο μονόδρομο του αργού θανάτου των μνημονίων. Και τούτο, διότι έχει χάσει πια την έννοια της ελευθερίας, αλλά και τη συνείδηση της ιστορικότητας της χώρας του. Στόχος δύσκολος, που πιθανόν ξεπερνά τις δυνάμεις μας ίσως, αλλά είναι ο μόνος δρόμος για να συναρθρωθεί συλλογικό υποκείμενο που θα έχει τη φλόγα για να μετατρέψει την κανονικότητα της ιστορίας σε ενδεχομενικότητα και ασυνέχεια. Και τούτο μπορεί να το επιτύχει μόνο ολόκληρη η ύπαρξη.

Η ελευθερία ως πηγή αυτοδυναμίας

Η πολιτική δεν είναι τίποτα άλλο, παρά μια συνειδητή συμμετοχή σε μια διαδικασία συνεχούς αμφισβήτησης των θεσμών και της δημιουργίας νέων, με σκοπό την ελευθερία και όχι μια ευδαιμονία ενός κλειστού πολιτικού συστήματος που συνειρμικά οδηγεί στις δυστοπίες του Χάξλευ (1). Η ελευθερία είναι μια ιδέα που κερδίζεται μέσα από τη συνείδηση του ατόμου, ως μέλους μια συλλογικότητας που αυτοθεσμίζεται. Ο άνθρωπος επιβάλλεται να διατυπώσει τη θεωρία της ελευθερίας ως δύναμη αλλά και ως φυσικό πάθος, που για να εκπληρωθεί πρέπει να καταρρίψει όλες τις αυθεντίες και τους θεσμούς και να αναδειχθεί κυρίαρχη μπροστά στα υποδουλωμένα πλήθη. Πώς μπορεί να διατηρηθεί η κοινωνική ειρήνη, όταν συγκρούονται όλα αυτά τα Υπερεγώ; Πώς να διεκδικήσει την εθνική της ανεξαρτησία μια χώρα, αν δεν τη διεκδικήσει κανείς με εντιμότητα, πάθος και έρωτα, δίχως τη γνωστή πια ιδιοτέλεια όλων εκείνων που παρουσιάζονται ως σωτήρες; Δεν είναι, άραγε, απαραίτητη η ύπαρξη ενός κοινωνικού συμβολαίου ως εκχώρηση κυριαρχίας, μα και εγγυητής της συνύπαρξης και της ελευθερίας; Δεν είναι, επίσης, και ο έρωτας ένα συμβόλαιο, όπου εκχωρείς ελευθερία για χάριν της ευτυχίας; Είναι ιστορικά αναπόφευκτη η ελευθερία των ανθρώπων, που θα επιτευχθεί μέσα από την ιστορική διαλεκτική, όπως τη διατύπωσε ο Marx ή είναι μια διαδικασία που απαιτεί συνεχή διεκδίκηση και βρίσκεται μετέωρη, περιμένοντας να επικαθοριστεί ως συγκεκριμένος στόχος; Παρατηρούμε πως η έννοια της ελευθερίας αποκτά διαφορετικά κάθε φορά χαρακτηριστικά, όταν, από ρευστή έννοια, επιχειρείται η συγκεκριμενοποίησή της σε στόχο, που προϋποθέτει ένα συγκεκριμένο κοινωνικό σύστημα για να επιτευχθεί. Είναι η συγκυρία μέσα στην οποία γράφεται. Επηρεάζεται από τα κοινωνικά βιώματα και τις πνευματικές προσλαμβάνουσες. Το ερώτημα, που προκύπτει αβίαστα από την παραπάνω συνοπτική ανάλυση περί ελευθερίας, είναι εάν τελικά η ελευθερία, ως έννοια, εκπορεύεται από τις εξωτερικές συνθήκες και τις θεσμίσεις που προκύπτουν στις κοινωνικές καταστάσεις, προκειμένου να ρυθμίσουν τις κοινωνικές σχέσεις. Προτού θεσμισθούν οι κάθε είδους ελευθερίες πού παράγονται; Μήπως το υποκείμενο αντλεί την έννοια της ελευθερίας μέσα από τα καταγωγικά και αρχετυπικά στοιχεία του ή τελικά η εμπειρική συνθήκη της εξωτερικότητας του επιβάλλεται στον χώρο του φαντασιακού του ως ένα εξωτερικό πλαίσιο κανόνων; Το ερώτημα είναι από πού και από ποιον άραγε; Η ελευθερία είναι η πηγή της αυτοδυναμίας και μέσω αυτής απελευθερώνονται όλες οι εσωτερικές πολύτιμες δυνάμεις της ψυχής. «Ένα χρυσό κλειδί προσαρμόζεται σε όλες τις κλειδαριές. Αλλά και η αποφασιστικότητα και η αυτοδυναμία ανοίγουν τις πόρτες. Για αυτόν τον λόγο και οι αρετές αυτές δίνουν την λύση και μέσω αυτής της λύσης οι πόρτες ανοίγουν διάπλατα μπροστά στις ευγενέστερες δυνάμεις της ψυχής» θα πει με ενάργεια ο σοφός Δανός S.Kierkegaard. Η έννοια της ελευθερίας του ανθρώπου είναι ευρύτερη της έννοιας της ελεύθερης βούλησης. Η ελευθερία δε σταματά στην επιλογή του αγαθού ή του κακού. Εάν εξαντλούνταν στην επιλογή των δύο αυτών εννοιών, τότε τα όρια της θα ήταν πεπερασμένα, όπως πεπερασμένα θα ήταν και τα αίτια του αγαθού και του κακού. Παράλληλα, το αγαθό και το κακό δεν υφίστανται εκτός ελευθερίας, δεδομένου ότι αποκτούν υπόσταση και έχουν τη δυνατότητα να διαφοροποιηθούν μόνο στη βάση της ελευθερίας.

Συνεπώς, ο αυτοκαθορισμός της συμπεριφοράς, ως ενέργεια ελευθερίας, είναι κάτι αναπόδραστο στον άνθρωπο. Απέναντι, δηλαδή, στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή της ζωής και στις περιστάσεις που προκύπτουν, ο ίδιος άνθρωπος χρειάζεται να καθορίσει τη συμπεριφορά του και δεν υπάρχει δυνατότητα να συμβεί κάτι άλλο. Το ερώτημα που έχει τεθεί στους αιώνες, για την ποιότητα της ελευθερίας και πώς αυτή εκφράζεται στα κοινωνικά πλαίσια, βρίσκεται, κατά τη γνώμη μου, στην ύπαρξη, επικαθορίζοντας με σαφήνεια τη σχέση ατομικού και συλλογικού, περατής εμπειρίας και απερατότητας. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να παραιτηθεί από την ελευθερία του ως πηγή αυτοκαθορισμού.

 

Ο πολιτισμός κίνητρο ενότητας και αφύπνισης

Επομένως, είναι αναγκαίο, όσο ποτέ άλλοτε, να ανακαλύψει ο άνθρωπος την ελευθερία του μέσα από τον εαυτό του. Είτε σε ατομικό είτε σε συλλογικό επίπεδο, η ανατροφοδότηση της ελευθερίας του θα προέλθει από τη ρίζα της υπόστασής του. Χρειάζεται, λοιπόν, μια αναγεννητική απόπειρα πολιτιστικής υφής, παρότι τα δεδομένα είναι πολύπλοκα και πολυσύνθετα. Η εκ νέου ανακάλυψη της ελληνικότητας, μέσα από την πολιτιστική κληρονομιά, αποτελεί προτεραιότητα της δημιουργίας των συνεκτικών εκείνων προϋποθέσεων ενός συλλογικού οράματος και νέας μορφής αγωνιστικότητας και απελευθέρωσης της χώρας. Έχοντας πλήρη συνείδηση ότι λύσεις εύκολες δεν υπάρχουν στο υπαρξιακό δράμα μιας χώρας, που κινείται στην άβυσσο και οι πολίτες της αποπροσανατολισμένοι έχουν χάσει κάθε ελπίδα προσαρμοζόμενοι στη νέα κατάσταση, χρειάζεται να εσωτερικευθεί, ότι το πρόβλημα αυτής της χώρας δεν είναι οικονομικό, αλλά το πρωτεύων ζήτημα είναι αυτό της ανεξαρτησίας και της ελευθερίας της, κατανοώντας σε βάθος την έννοια της ελληνικότητας και τι σημαίνει αυτή σε ιστορικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και πολιτικό επίπεδο ανά τους αιώνες. Κατά τη γνώμη μου, αυτό αποτελεί το ισχυρότερο κίνητρο ενότητας, αφύπνισης και ενεργοποίησης του λαού και η οποιαδήποτε απόπειρα αντίστασης χρειάζεται να εστιάσει σε αυτό. Και τούτο δεν μπορεί να γίνει από το υπάρχον πολιτικό και κομματικό σύστημα, ούτε συνολικότερα από τη χρεωκοπημένη κομματική λογική.

Ρητά πιστεύω ότι η διαρκής κάθοδος της χώρας μπορεί να ανασχεθεί μόνο μέσω μίας σοβαρής απόπειρας πολιτιστικής αναγέννησης, που θα υφάνει το νήμα της χαμένης ελληνικότητας.

Διακινδυνεύω μια πρόβλεψη: Τα επόμενα χρόνια η πνευματική και πολιτιστική ένδεια θα είναι η κύρια αιτία του αφανισμού της Ελλάδας.

Πηγή: https://www.e-dromos.gr/h-8elisi-gia-eley8eria-kai-h-anagki-gia-politistiki-anagennisi/

 

* Ο Τριαντάφυλλος Σερμέτης είναι εκπαιδευτικός, συγγραφέας και υπ. Δρ. Φιλοσοφίας

fShare
Write comment (0 Comments)

Today 2

Yesterday 13

Month 36

All 71909

Counter