Ασχολείται με την ποίηση από μικρός. Όσα έγραφε όμως, παρέμεναν καλά κλειδωμένα στα συρτάρια ενός γραφείου, καθώς δεν τολμούσε να τα δημοσιοποιήσει. Θεωρούσε πως δεν έχει νόημα να εκδίδεις σκέψεις που αποτύπωσες σε ένα χαρτί κι αφορούν προσωπικά εσένα. Κάποια στιγμή όμως, συνειδητοποίησε ότι ίσως είναι ωφέλιμο τις σκέψεις αυτές να τις μοιράζεσαι, γιατί μπορεί να είναι κοινές με άλλους ανθρώπους. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Τριαντάφυλλος Σερμέτης βρίσκεται σήμερα στη γενέτειρά του, τη Λάρισα. Λίγο πριν την παρουσίαση της ποιητικής του συλλογής με τίτλο «Μύχιες Παύσεις» στο Γαλλικό Ινστιτούτο, μιλήσαμε μαζί του περί ποίησης.
Τι είναι η ποίηση; Μπορούμε να την ορίσουμε;
Η λέξη «ποίηση» προέρχεται από το αρχαιοελληνικό ρήμα ποιώ, που σημαίνει δημιουργώ. Άρα ποίηση είναι δημιουργία. Ποια δημιουργία όμως; Είναι η δημιουργία του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά. Είναι εσωτερική όμως δημιουργία. Ουσιαστικά δημιουργεί την αληθινότητα του εαυτού του. Η ποίηση εμπεριέχει μια αλήθεια μέσα της. Ίσως την πλησιέστερη κατά κάποιο τρόπο αλήθεια σε σχέση με αυτό που βιώνουμε και στην εξωτερικότητα. Γι’αυτό το λόγο πιστεύω ότι ποιητές είναι όλοι οι άνθρωποι, αρκεί να προσπαθήσουν να το ανακαλύψουν.
Ποιος είναι ο ρόλος ενός ποιητή στις μέρες μας;
Δυστυχώς, ο κόσμος δεν διαβάζει γενικότερα και ποίηση ακόμα λιγότερο. Νομίζω ότι, αναφορικά και με την προηγούμενη ερώτηση και απάντηση που σας έδωσα, έχει σχέση με την αλήθεια. Στο βαθμό που αυτό ισχύει, ο ρόλος της θα ήταν πολύ σπουδαίος εάν ο κόσμος διάβαζε ποίηση και επιχειρούσε να εντριφύσει στην ποίηση. Γιατί ακριβώς θα έβρισκε αλήθειες που τόσο πολύ πιθανόν του λείπουν από τη σημερινή ζωή. Από την εξωτερική πραγματικότητα. Από τον κόσμο που ζει. Υπάρχει μια θολούρα, μια αναστάτωση, δεν καταλαβαίνει πολλές φορές τι γίνεται. Αν λοιπόν στραφεί στην ποίηση και αν βρει την αλήθεια μέσα από την ποίηση, η συμπεριφορά του και κόσμος γενικώς θα ήταν διαφορετικός πιστεύω.
Ποια ανάγκη κινεί την πένα σας; Τι σας εμπνέει;
Γράφω μια ποίηση, θα την ονόμαζα εγώ, φιλοσοφική – υπαρξιακή. Είναι η νοσταλγία που νιώθει ο άνθρωπος γι’αυτό που χάθηκε, χωρίς να το κατονομάζω. Είναι η προσπάθειά του να αναστηθεί ή να επαναστηθεί και μέσα σε όλα αυτά φυσικά το ερωτικό στοιχείο παίζει πάντα έναν ρόλο πρωτεύοντα.
Πρόσφατα κυκλοφόρησε η πρώτη σας ποιητική συλλογή με τίτλο «Μύχιες Παύσεις» από τις Πρότυπες Εκδόσεις Πηγή. Τι είδους «Μύχιες Παύσεις» κάνει ο Τριαντάφυλλος Σερμέτης;
Οι μύχιες παύσεις είναι οι παύσεις που κάνουμε μέσα από την καθημερινότητα. Μέσα στα καθημερινά πράγματα που κάνουμε, κάποια στιγμή κάνουμε μια παύση και σκεφτόμαστε ορισμένα. Αυτά ακριβώς τα πράγματα που σκεφτόμαστε, αυτές είναι οι «Μύχιες Παύσεις».
Σε μια κοινωνία όπως η ελληνική, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη τα τελευταία χρόνια με την οικονομική κρίση και την ηθικοκοινωνική κατάπτωση, ποιο ρόλο μπορεί να επιτελέσει η ποίηση;
Θα μπορούσε ένας άνθρωπος διαβάζοντας ποίηση να μπορέσει να δει καθαρότερα βασικά τον εαυτό του. Γιατί όλα κατά τη γνώμη μου ξεκινούν από τον εαυτό του καθενός. Οικονομική κρίση μεν, αλλά ηθικοκοινωνική. Πρώτα είναι το ηθικοπνευματικό, θα έλεγα εγώ, πρόβλημα που βιώνει η σημερινή Ελλάδα και κατόπιν σαν αποτέλεσμα είναι η οικονομική κρίση. Εφόσον συμβαίνει αυτό ο λαός μας και ο καθένας προσωπικά, κάπου πνευματικά δεν μπόρεσε να είναι στην κατάσταση που θα έπρεπε να είναι. Η ποίηση θα μπορούσε στον καθένα προσωπικά να διαδραματίσει έναν τέτοιο ρόλο. Δηλαδή να δει καταρχάς την αλήθεια του εαυτού του και κατόπιν, αφού δει καθαρά, να μπορέσει να δει και πώς μπορεί να λυθεί αυτό το πρόβλημα που βιώνουμε σήμερα ως χώρα.
Κατά πόσο συνδιαλέγονται ποίηση-θεολογία -φιλοσοφία;
Έχουν άμεση σχέση. Η θεολογία στην πραγματικότητα, όπως λέει η λέξη είναι λόγος περί Θεού. Δεν είναι όμως ακριβώς λόγος περί Θεού. Μέσα από το λόγο που κάνουμε περί Θεού, ουσιαστικά κάνουμε λόγο περί ανθρώπου. Ερμηνεύεται ο ίδιος ο άνθρωπος. Η ποίηση έχει άμεση σχέση με αυτό. Αναλύει τον ίδιο τον άνθρωπο. Το ίδιο το υποκείμενο. Το ίδιο συμβαίνει και με τη φιλοσοφία, η οποία δεν είναι τίποτα άλλο από μια σκέψη πάνω στα πράγματα, πάνω σ’ αυτό που μας περιβάλλει, πάνω στον ίδιο μας τον εαυτό. Η ποίηση αυτό το ρόλο ακριβώς διαδραματίζει.
Υπάρχει Θεός;
Δύσκολη ερώτηση. Στον καθένα κατοικεί, υπάρχει ένα άπειρο. Το άπειρο έχει δυο έννοιες. Σημαίνει αυτό που δεν έχει πείρα κι αυτό που δεν έχει τέλος. Με αυτή την έννοια, λοιπόν, αυτό το άπειρο το οποίο μας υπερβαίνει εμείς καλούμαστε να το συγκεκριμενοποιήσουμε. Τώρα, αν κάποιος θέλει να το ονομάσει Θεό, είναι Θεός.
Φοβάστε το θάνατο;
Είναι ένα μυστήριο ο θάνατος δεν θα έλεγα όμως ότι τον φοβάμαι. Τον σκέφτομαι βέβαια. Ο θάνατος είναι καθοριστικός στο πώς συμπεριφερόμαστε στην ίδια μας τη ζωή.
*Η ποιητική συλλογή του Τριαντάφυλλου Σερμέτη, «Μύχιες Παύσεις» παρουσιάζεται σήμερα Παρασκευή, 4 Μαρτίου, στις 19:00 στο Γαλλικό Ινστιτούτο Λάρισας. Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι Ιωάννα Καραβάνα (δικηγόρος), Άγγελος Πετρουλάκης (συγγραφέας) και Χρυσούλα Χρήστου (ηθοποιός/σκηνοθέτης).