Νιώθω ιδιαίτερη χαρά απόψε που καλούμαι να μιλήσω για τον ποιητή Δόικο. Στο ευρύτερο κοινό είναι γνωστός ως ο καθηγητής που θεραπεύει τη φιλοσοφία στον ακαδημαϊκό χώρο. Όσοι όμως γνωρίζουν καλύτερα το έργο του ξέρουν πολύ καλά ότι δεν είναι ακόμα ένας φιλόσοφος διανοητικής εργασίας γραφειοκρατικού ακαδημαϊκού τύπου αλλά ένας ποιητικός, δημιουργικός, παραγωγικός φιλόσοφος που αποτελεί την εξαίρεση στην Ελλάδα. Ποιητική φιλοσοφία στην Ελλάδα έχει παραχθεί μόνο από μη φιλοσόφους . Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Ελύτης. Και ως ποιητικός φιλόσοφος ο Δόικος δεν θα μπορούσε παρά να παράγει και ξεχωριστό ποιητικό έργο.
Με την έκδοση της τρίτης ποιητικής του συλλογής θα μπορούσα πλέον ανεπιφύλακτα να τον χαρακτηρίσω ως τον «ποιητή του φωτός». Και στις τρεις ποιητικές συλλογές, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο εμπεριέχεται η λέξη «φως». Η πρώτη είναι οι «Φωτεινές Λεπίδες», η δεύτερη «Η νύχτα στάζει φως» και η τωρινή «Φωτιά». Και νομίζω ότι αυτή η λέξη αποτελεί τον κεντρικό άξονα όλης της φιλοσοφικής και ποιητικής του σκέψης. Ένα φως που αντιπαλεύει με τους δαίμονες που μας τυλίγουν………
«Οι εχθροί μου κρύβονται
Μέσα στο φως»
Μας λέει στο «Παιχνίδι»………..
Η φωτεινότητα όμως δεν είναι άκοπη Χρειάζεται να κοπιάσει για να την αντικρύσει. Η μοναξιά πολλές φορές κυριαρχεί. Καταριέται την μοναξιά υμνώντας την. Μας λέει στην «Αμοιβή» .
«Στην φωνή μου παραμονεύει ένας δαίμονας
Τον βλέπω να σκορπίζεται
Στην άστεγη ταβέρνα,
Εκεί μέσα σιωπηλός
Χωμένος
Συνέχεια χόρευα.
Ύστερα από καιρό
Μόνος μπροστά σε μια φρουρά
Κρατάω σημειώσεις».
«Με τρία βήματα προς τα εμπρός πέρασα μέσα από την κλειστή πόρτα» αφηγείται στο ποίημα «Η μοναξιά θα λιώσει μέσα στη Νύχτα»……….. .
«Ξαπλώνεις σκεπάζεσαι κλείνεις τα μάτια.
Ύστερα από λίγο
Αρχίζεις σιωπηλά να ουρλιάζεις».
Διαβάζουμε στο «Αποσήμερο»[11]……… ….
Η ποιητική του δημιουργία συνιστά μια αναγνωστική εμπειρία. Εισερχόμαστε σε μια άλλη διάσταση της πραγματικότητας, στην πραγματική πραγματικότητα, πέρα από την ορατή ύλη, ενώ στη στοχαστική του φαντασία αναδύεται η λογική των μορφών και εκεί αυτός ο άφθαρτος εν κινήσει κόσμος προσλαμβάνει εκείνες τις συμπαντικές διαστάσεις της αληθινότητας που εν τέλει μας αφορά όλους…. Χαρακτηριστικό το τελευταίο ποίημα της δεύτερης εποχής «Η αλήθεια χορεύει τελευταία»[41].. Το διαβάζω.
Το εξώφυλλο είναι χαρακτηριστικό. Μέσα από το σκοτάδι αναδύεται με ένταση η φλόγα, το φως. Μέσα από το χάος της αβύσσου στο οποίο βρίσκεται ο εαυτός η φλόγα φωτίζει την ερημία, όχι όμως ανέξοδα, δεν είναι δωρεάν αλλά με το μαχαίρι πολεμά τους δαίμονες.
Θα ήθελα τώρα να σταθώ για λίγο στον τίτλο αυτής της Ποιητικής Συλλογής. Η πρώτη ερώτηση που δημιουργείται στον αναγνώστη είναι: Γιατί ο τίτλος φωτιά; Η φωτιά είναι γνωστό ότι είναι ένα από τα τέσσερα στοιχεία που ορίζουν τη σχέση μας με τον κόσμο. Η θερμότητα είναι η ενέργεια , η δύναμη , το πάθος. Είναι Ζωϊκή ενέργεια που έχει τη δύναμη της μεταβολής, της μετάβασης. Είναι δύναμη της θέλησης. Αυτό προϋποθέτει την κίνηση , τον χώρο και τον χρόνο. Η ποιητική ενάργεια του Δόικου συμβαδίζει με όλα τα παραπάνω στοιχεία σε μια μη ορατή, αλλά πραγματική διάσταση, σε έναν άλλο χωροχρόνο μη χρονολογημένο. Αυτός ο χώρος είναι η πατρίδα, η μόνη και πραγματική πατρίδα του Δόικου αλλά ταυτόχρονα και όλου του κόσμου. Η έννοια της φλόγας οδηγεί σημειωτικά τη σκέψη μας στην έννοια του κατακόρυφου, καθίσταται δηλαδή σημείο ανόδου που ενώνει τον κοσμολογικό με τον ανθρωπολογικό χώρο. Η κατεύθυνση προς τα άνω συνδέει τη φωτιά και με την έννοια του ιερού. Ο Δόικος με τα ποιήματα του εισέρχεται ακριβώς σε αυτόν τον χώρο. Σε αυτή την πατρίδα ξετυλίγονται πραγματικά γεγονότα, τα οποία δεν είναι ούτε συμβολικά, ούτε αλληγορικά, ούτε πολύ περισσότερα μεταφορικά.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να σχολιάσω δύο ποιήματά του από το βιβλίο προκειμένου να δείξω τα χαρακτηριστικά της ποίησής του.
Στο πρώτο ποίημα της πρώτης εποχής που την ονομάζει «πάθος», μας συστήνεται αμέσως ο Δόικος με την «αυτογνωσία» του[8]. …Το διαβάζω……. Αναρωτιέται ο Δόικος γιατί, ενώ έχει δεχθεί τόσες λύπες δεν σβήνει η ελπίδα, αλλά δυναμώνει ακόμα περισσότερο. Εδώ θυμίζει πολύ έντονα τη Νιτσεϊκή ρήση «ό,τι δεν με σκοτώνει με κάνει πιο δυνατό. Εισερχόμαστε δυναμικά στο πεδίο της γενναιότητας, της διακινδύνευσης, στην κατά μέτωπο αντιμετώπιση του πόνου «κόκκινες χαρακιές» μας λέει, με σκοπό να τον διαπεράσει. Δεν θέλει να βολευτεί εκεί μέσα, δεν τον ενδιαφέρει να θυματοποιηθεί και να αναλάβει έναν ρόλο βολικό για πολλούς. Δεν θέλει να κάνει κλίκα με τον πόνο με ένα μαζοχιστικό και αυτιστικό τρόπο. Τον αφορά η κατακόρυφη ανύψωση και διεξάγεται ένας αδυσώπητος πόλεμος του φωτός με τις σκιές. Θέλει να τον διαπεράσει με σκοπό να φτάσει στη διαφάνεια, στο σημείο που καθρεφτίζεται χωρίς κηλίδες η αλήθεια. Το μαχαίρι του παίρνει φωτιά και καρφώνεται πάνω στην καρδιά του δαίμονα όπως χαρακτηριστικά μας λέει στο εισαγωγικό ποίημα «Απόφαση»[5]…… Το Διαβάζω……… «Αντί να σβήνει αγριεύει» λέει για το φως στην «αυτογνωσία». Με τον τελευταίο αυτό στίχο του ποιήματος ο τίτλος της πρώτης εποχής «πάθος» φανερώνεται. Η οξύτητα του φωτός σα σπαθί διαπερνά τις κόκκινες χαρακιές. Ένα φως που στο ποίημα «Φωνές»[15] κάνει το πρόσωπο να λαμπυρίζει….. Το διαβάζω …….Σε αυτό το ποίημα ο κατακλυσμός του συναισθήματος της άμεσης αδιαμεσολάβητης αγάπης, μιας ερωτικότητας για ένα πρόσωπο που κατακαίγεται από τη φωτιά, μια φωτιά μη καιόμενη όπως στη βιβλική φλεγόμενη βάτο.
Στο ομώνυμο ποίημα «Φωτιά»[45] εισερχόμαστε στον κεντρικό άξονα της ποιητικής συλλογής. Δηλώνεται ξεκάθαρα από τον Δόικο ότι δύο πατρίδες κυματίζουν στη γειτονιά. Αναρωτιέται εύλογα ο αναγνώστης, ποιές είναι οι δύο πατρίδες; Η πατρίδα ως έννοια δηλώνει χώρο, χρόνο, κοινότητα, δηλαδή σχέση. Εδώ πρόκειται, κατά τη γνώμη μου, περί δύο σωμάτων. Το σκληρό εκτατό σώμα, το ξεκάθαρα χρονολογημένο βιολογικό σώμα που εμφατικά φοβάται το φως. Έρχεται όμως η δεύτερη πατρίδα, το δεύτερο σώμα που είναι εκτατό μεν, αλλά μη ορατό ,μια πατρίδα γεμάτη φως από τα αστέρια φανερώνει τα μυστικά του κόσμου πάνω από οποιαδήποτε τρικυμία του Ωκεανού. Καθώς η λέξη πατρίδα είναι θηλυκού γένους δηλώνεται εδώ, κατά γνώμη μου, μια έμμεση αλλά σαφής αναφορά στην ερωτική σχέση, καθώς είπαμε ότι πατρίδα είναι η κοινότητα, σε ένα βαθύτερο αυθεντικό επίπεδο. Στη στοχαστική φαντασιακή σκέψη του Δόικου μας δεικνύεται μια αλλιώς πραγματικότητα. Αυτή η γνώση μιας άλλης πραγματικότητας είναι απόλυτα κατανοητή σε αυτόν που δεν έχει εγκλωβιστεί στην περιοριστική γνώση του αίτιου-αιτιατού.
Κλείνοντας με ένα τελευταίο σχόλιο θα έλεγα ότι η αγωνία του Δόικου και στις τρεις ποιητικές συλλογές, ιδιαίτερα όμως στη «Φωτιά» διαφαίνεται να είναι αυτή η τελική αναμέτρηση με τον εαυτό του η οποία λαμβάνει χαρακτηριστικά σκληρής πάλης. Μας δείχνει σε όλους την οδό που χρειάζεται ο καθένας μας να ακολουθήσει για να διαφανεί μέσα από την πάλη η αρχετυπική αλήθεια και εν τέλει η ομορφιά χωρίς τον παραμορφωτικό καθρέφτη της σκληρής ύλης.. Θέλοντας να κάνω και ένα τελευταίο σχόλιο θα έλεγα ότι η ποίηση , όπως φαίνεται ξεκάθαρα και μέσα από τον Δόικο, αποδεικνύει για ακόμη μια φορά την δυσκολία της ανάγνωσης της από μεγάλο πλήθος ανθρώπων για ένα απλό λόγο. Είναι αναγκασμένος ο καθένας μας να αντιμετωπίσει τις σκιές του και αυτό το γεγονός δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση. Και για να παραφράσω έναν στίχο του Δόικου Αστράφτει το μαχαίρι της μέσα στο σκοτάδι και αυτό ταράσσει τις ψυχές.