Κριτική στην ποιητική συλλογή "Άπειρος Κύκλος" του Τριαντάφυλλου Σερμέτη
της Νίκης Σταματιάδου*
Ηποιητική συλλογή του Τριαντάφυλλου Σερμέτη Άπειρος Κύκλος βασίζεται σε τέσσερις ενότητες με 10 περίπου ποιήματα στην κάθε ενότητα, στα οποία πραγματεύεται τις ανθρώπινες σκέψεις σε όλα τα φάσματα της ζωής του. Τέσσερις ενότητες, τέσσερις και οι εποχές: Άνοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο, Χειμώνας. Είναι μία πεζή ποίηση που αποτυπώνει την ανησυχία του καθενός από εμάς για το «ανήκειν», για την καταγωγή, ό,τι και αν σημαίνει για τον καθένα αυτό, για τον έρωτα, για τον θάνατο και για το όνειρο. Παρακινεί τον αναγνώστη σε μια νοσταλγία του παρελθόντος και σε μια επανάσταση τόσο κοινωνική όσο και ερωτική του παρόντος· δεν επιθυμεί τίποτα να φεύγει δίχως να το έχεις πρώτα «εκμεταλλευτεί». Ο χρόνος αποτελεί τον πιο σκληρό και αναλώσιμο παράγοντα. Ανήκει στην κατηγορία της μοντέρνας ποίησης, καθώς δεν επικρατεί τόσο η ομοιοκαταληξία στα ποιήματα όσο η εστίαση στο νόημα τους. Τα ποιήματα σε έκταση είναι μικρά με συμπυκνωμένο το μήνυμα και πληθώρα αντιθέσεων, όπως το συνηθίζει ο ποιητής. Ακολουθούν τη φιλοσοφία των εποχών και της ανθρώπινης πνευματικής περισσότερο ηλικίας.
Μια φιλοσοφική ποίηση που κάθε ανάγνωσή της δεν θυμίζει την προηγούμενη
Η πρώτη ενότητα ονομάζεται Τα Θαλερά Σκιρτήματα δηλαδή τα ανθηρά. Πρόκειται για την επικοινωνία μέσα από την άνοιξη, για τις ανησυχίες του ανθρώπου που αναζητά τη θέση του στον έρωτα και στον περίγυρο του, τη στιγμή που όλα αυτά γεννιούνται, «ανθίζουν» μέσα του. Επικρατεί το πάθος και η ορμή στο ταξίδι της ανάγνωσης του εαυτού και του κόσμου μέσα από τον έρωτα· γνώση του εαυτού την πιο ευάλωτη στιγμή του εσωτερικού μας κόσμου. Το θάνατο και το όνειρο που είναι ο οδηγός της ζωής. Η άνοιξη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως εφηβεία. Στη δεύτερη ενότητα Το Θάλπος της Ζωής κυριαρχεί η ζεστασιά, η θαλπωρή και περνάει στο καλοκαίρι της ανθρώπινης ύπαρξης, όπου είναι η φάση της ενηλικίωσης και του θυμού σχετικά με τον κόσμο γύρω του, τον έρωτα και το χρόνο που αδιάκοπα περνάει. Άσκηση κριτικής και γεύση της απογοήτευσης από αυτά που γεννήθηκαν την άνοιξη. Μια δεύτερη ανάγνωση της αλήθειας που γνώρισε την άνοιξη και την άσχημη πλευρά της κοινωνίας που οδεύει σε άλλη κατεύθυνση, του έρωτα που λιποτακτεί και των ονείρων που χάνονται με το χρόνο. Η τρίτη ενότητα Χαρακιές Φθίνουσες είναι το φθινόπωρο και η ωριμότητα πια του ανθρώπου μέσα από τις χαρακιές-ρυτίδες του. Αυξάνεται η νοσταλγία και επιστρέφει πια στον εαυτό του με εμφανή τη μείωση του πάθους και της κριτικής. Αναπολεί στιγμές και μοιράζεται εμπειρίες με γαλήνη και την αίσθηση της νηνεμίας ύστερα από την τρικυμία. Επικεντρώνεται στον εαυτό του και τα συναισθήματα του. Η τέταρτη και τελευταία ενότητα είναι ο χειμώνας Σιωπηλή πορεία, όπου αποδέχεται και περιμένει το θάνατο. Φοβάται να λησμονηθεί, τρομάζει στη σιωπή. Οι λέξεις λιγοστεύουν και η αλήθεια αναδιπλώνεται ολόγυμνη πια μπροστά του. Η ποιητική συλλογή τελειώνει με το ποίημα «Άπειρο» και αρχίζει με το ποίημα «Κύκλο», όπως ακριβώς και η ζωή.
Ο ποιητής στη συγκεκριμένη συλλογή επιλέγει να εκφραστεί με πεζό τρόπο, ορίζοντας στην ποίησή του αρχή, μέση και τέλος. Νοηματικά υπάρχει ροή και σαφήνεια, ίσως το εκλεπτυσμένο λεξιλόγιο να δυσχεράνει την πορεία της ανάγνωσης αλλά δεν αποτελεί εμπόδιο. Άλλωστε, δεν θα μπορούσε να αποδοθεί καλύτερα. Η χρήση των αντιθέσεων γίνεται με ορθό και στοχευμένο τρόπο, για να συνεχίσει ο αναγνώστης να διερωτάται και να φιλοσοφεί. Σε κάθε εποχή εμπεριέχονται όλες οι άλλες και αυτό αποδίδει τη ρεαλιστική υπόσταση της ζωής. Ανήκει στην κατηγορία της στοχαστικής ποίησης, χωρίς να είναι ιδιαίτερα δύσκολη στην κατανόηση της, με την περιγραφή της ανθρώπινης σκέψης να συμπυκνώνει την ανθρώπινη ζωή από τη γέννηση μέχρι το θάνατο. Μια φιλοσοφική ποίηση που κάθε ανάγνωσή της δεν θυμίζει την προηγούμενη.
* Η Νίκη Σταματιάδου είναι δημοσιογράφος